کارخانه برنجکوبی مهندس محمد تقوی در اهواز

خالص سازی شالیکوبی چیست؟

معمولاً خالص‌سازی برنج در یک سیستم شالیکوبی می تواند یک فرآیند ساده یک یا دو مرحله ای یا یک فرآیند چند مرحله ای باشد که در ادامه به آن اشاره می کنیم:

1. آسیاب یک مرحله ای: حذف پوسته و سبوس در یک مرحله انجام می شود
2. فرآیند دو مرحله ای: برداشتن پوسته و برداشتن سبوس به طور جداگانه انجام می شود
3. آسیاب چند مرحله ای: می تواند در مصرف محلی روستا یا به صورت تجاری برای فروش گسترده برنج انجام شود. در فرآیند آسیاب برنج چند مرحله ای˛ شلتوک را تا حدودی می جوشانند تا ارزش غذایی آن بالا برود و به این عمل جوشاندن آب پز می گویند که باعث کاهش شکستگی و حتی تغییر بافت برنج پخته می شود.

شالیکوبی (آسیاب برنج) به دو روش انجام می شود:

1. آسیاب برنج روستایی: شالی‌کاری‌هایی که کشاورزان برای مصارف خانگی استفاده می کنند، شالی‌کاری روستایی نامیده می‌شود.
2. آسیاب برنج تجاری: زمانی که برنج به اندازه کافی آسیاب شود و تمام پوسته‌ها و سنگ‌های آن برای جلب نظر مشتریان از بین برود، به شالیکوبی تجاری معروف است. هدف دیگر آسیاب های تجاری به حداقل رساندن شکستگی دانه است.
4. 
   

   مراحل شالیکوبی:

   1. روش قبل از تمیز کردن: فرآیند تمیز کردن شلتوک برنج به فرآیند تمیز کردن شالیزار برنج نیز شناخته می شود. پس از اینکه برنج از مزارع برنج می آید، تمیز کردن شلتوک برنج˛ اولین قدم در شالیکوبی است. شلتوک همیشه با مواد خارجی زیادی از جمله علف های هرز، خاک، دانه ها و غیره ظاهر می شود. این مواد خارجی باید قبل از بردن شلتوک به فرآیندهای پوست کندن برداشته شوند تا کارایی پوسته کن و همچنین آسیاب کم نشود. اگر این ضایعات به خوبی از بین نروند، می تواند کارایی ماشین آلات آسیاب برنج را کاهش دهد. ظرفیت پیش تمیز کننده شالیزار در واقع 1.5 برابر ظرفیت فرز است. اگر پاکسازی شلتوک در فرآیند شالیکوبی به درستی انجام نشود، ریزدانه های برنج می تواند گرد و غبار ایجاد کند و جریان هوا را از طریق دانه برنج کاهش دهد. سنگ زدایی برای حذف سنگ های نامطلوب موجود در برنج با استفاده از جداکننده گرانشی یا سنگ زدایی انجام می شود. این فرآیند شامل عبور دادن برنج خام از یک سری الک و یک سیستم آسپیراسیون مدار بسته است.
   2. پوسته‌زدایی(پوسته‌کشی یا پوست‌گیری): به فرآیند جدا کردن پوسته از دانه‌های برنج، پوست‌گیری می‌گویند. این فرآیند در شالیکوبی شامل: هدایت شالی به یک جفت رول لاستیکی، چرخش در جهت مخالف و با سرعت های مختلف است. نیروی برشی بر روی سطح بدنه به دلیل فشار افقی به سمت داخل بر روی رول های لاستیکی ایجاد می شود. برداشتن پوسته از برنج˛ به عنوان آسپیراسیون پوسته شناخته می شود. پوسته با اصطکاک جدا می شود˛ زیرا دانه های شالی از بین دو سطح ساینده که با سرعت های مختلف حرکت می کنند عبور می کنند. پس از جداسازی، پوسته با مکش خارج می شود و به انباری در خارج از آسیاب منتقل می شود. پوسته 20 درصد وزن شالیزار را تشکیل می دهد.
   3. جداسازی شلتوک: سطح دانه برنج صاف است، در حالی که سطح شلتوک خشن است. شالیکوبی از این تفاوت در بافت˛ برای جداسازی برنج از شلتوک استفاده می کند. جداکننده شلتوک برنج˛ شلتوک بدون پوست را از برنج جدا می کند. مقدار شلتوک موجود بستگی به کارایی پوسته دارد و نباید بیش از 10 درصد باشد. جداکننده های شلتوک با استفاده از تفاوت وزن و اندازه بین شلتوک و برنج کار می کنند.