تاریخچه فرش و قالی در ایران هنر هر جامعه ای ریشه در آداب و رسوم و سنن آن جامعه دارد که با گذر زمان به کمال می رسد. ذوق و اوج هنر ایرانی قالی بافی است که علاوه بر هنر دوستی و صبر و تلاش ، وجود مواد و مصالحی همچون پشم مرغوب و انواع گیاهان رنگدار باعث تبلور و تعالی این هنر شده است. انسان اولیه فرش را با پوست حیوانات و برگ درختان تهیه و از آن برای مصارف گوناگونی همچون زیرانداز ، پوشش مقبره ها و پوشش حیوانات استفاده می کرد. با ایران مشاغل همراه باشید.
دوره پیش از اسلام
در سال ۱۹۴۹ میلادی قدیمی ترین قطعه فرش گره دار که بعنوان پوشش اسب مورد استفاده قرار میگرفت در منطقه ای مرزی از مغولستان کشف و پازیریک نامیده شد که تصاویر حاشیه و زمینه مرکزی آن مشابه با طرح ها و نقوش در دوره هخامنشیان و اشیاء کشف شده در لرستان است به همین جهت برخی از پژوهشگران مبدا این فرش را از ایران می دانند. شواهد تاریخی مانند سالنامه چینی سوئی سو اندکی پیش از انقراض ساسانیان در میان کالا ها به قالی ایرانی اشاره دارد که همین موضوع گویای این نکته است که تاریخچه فرش و قالیبافی در زمان ساسانیان رونق فروان داشته.
بهار خسرو یکی از قالی های معروف این دوره بوده که در کتاب تاریخ طبری نیز به آن اشاره شده و حسن شهرت آن به جهت نقش و نگار منحصر به فردش که نمایانگر باغی آراسته با گلها و پرندگان و جویهای آب روان بوده می باشد.
بنا به مطالبی که در کتاب حدود العالم آماده است قالی بافی منطقه فارس را در قرن سوم قمری تایید می نماید و شاید بتوان گفت مطالعه دقیق قالی های اولیه بهترین راه برای آگاهی از تاریخچه صنایع نساجی و قالی بافی ایران است.
.
دوره بعد از اسلام در تاریخچه فرش و قالی در ایران
اعراب بر خلاف هنر سفالگری که در آن شهره بودن در هیچ یک از ادوار تاریخی به هنر قالیبافی توجهی نداشتن و به همین سبب پس از تسلط آنها بر ایران قالیبافی دچار رکود گردید. اما این رکود تنها تا زمان خلفای تجمل پرست اموی و عباسی برای تزئین کاخهای با شکوه خود با فرش نفیس ایرانی به طول انجامید و هنر قالی بافی باری دیگر رونق گرفت.
در سال ۴۱۶ هجری شمسی ترکان سلجوقی بخشی از خاک ایران را به تصرف خود درآورده و در آذربایجان و نواحی مرکزی غربی ایران مستقر شدن. از این رو زبان و فرهنگ سلجوقی به این سرزمین وارد و در نتیجه هنر ایرانی متاثر از طرحهای سلجوقی گردید. باری دیگر در زمان تسلط تیمور لنگ بر این سرزمین فرهنگ ایرانی دستخوش تغییرات اساسی می شود و در مورد نقش قالی ، طرحهای هندسی جای خود را به طرحهایی با خطوط دوار و منحنی می دهند و موتیف هایی مانند پیچک و گلها ، حیوانات و پرندگان در طرح و نقش ایرانی جای می گیرند و هنر قالی بافی در اواخر این حکومت به اوج کمال خود می رسد
