دانستنی‌های جالب شب یلدا ,شب یلدا از کهن‌ترین رسوم اقوام ایرانی است که همچنان بدون کم و کاستی به گرمی برگزار می‌شود. این شب که از غروب ۳۰ آذر تاطلوع ۱ دی به طول می‌انجامد در همه‌ی دوران‌ها فامیل و خویشاوندان را به دور هم جمع می‌کرده است. در ادامه متن با ده دانستنی درمورد شب یلدا آشنا می‌شوید تا از زیبایی این شب بیشتر بدانید:
با ایران مشاغل همراه باشید.
شب یلداشب یلدا تنها یک دقیقه با دیگر شب‌ها تفاوت دارد
دانستنی‌های جالب شب یلدا ,در واقع ما هر سال همین یک دقیقه تفاوت را جشن می‌گیریم. در این شب خورشید در بیشترین فاصله با مدار سماوی قرار دارد به همیندلیل است که این شب یک دقیقه دیرتر به پایان می‌رسد.
با آغاز فصل تابستان خورشید هر روز نسبت به دیروز از مرکز آسمان کمی به جنوب نزدیک‌تر می‌شود. به همین دلیل طلوع و غروب زودتراتفاق افتاد. در نتیجه طول روز کوتاه‌تر شده و شب طولانی‌تر می‌شود.
در یکم دی خورشید در نزدیک‌ترین فاصله خود به جنوب قرار دارد یعنی ۲۳.۵ درجه شرقی. این موقعیت را در علم نجوم انقلاب زمستانیمی‌گویند.
پس از رخ دادن انقلاب زمستانی مسیر جابه‌جایی‌های طلوع خورشید برعکس می‌شود. خورشید رفته رفته از جنوب دورتر شده و به شمالنزدیک‌تر می‌شود.
مردم از شب یلدا به بعد شاهد طولانی‌تر شدن روز و کوتاه‌تر شدن شب و تاریکی هستند.
تفاوت طول شب یلدا در شهرهای مختلف
دانستنی‌های جالب شب یلدا ,طول هر شب به موقعیت جغرافیایی آن مکان بستگی دارد. جالب است بدانید شب یلدا در شهرهای مختلف متفاوت است.
در شمال غربی ایران شهر ماکو بلندترین شب یلدا به طول ۱۴.۵ ساعت دارد و کوتاه‌ترین شب یلدا مربوط به چابهار است که در جنوبشرقی کشور واقع شده و ۱۳.۵ ساعت است.
اما همه‌ی این زمان‌ها نسبت به شب قبل یک دقیقه بیشتر است.
قدمت شب یلدا
دانستنی‌های جالب شب یلدا ,هفت هزار سال است که ایرانیان شب یلدا را جشن می‌گیرند. بله درست شنیدید. در هیچ دوره‌ای دولت‌ها الزامی برای بزرگداشت این شبنداشته‌اند اما مردم همچنان به گرمی تمام آن را برگزار می‌کنند.
در دوره داریوش یکم شب یلدا به تقویم رسمی ایرانیان وارد شد.
آداب و رسوم مربوط به این شب با گذر زمان تغییر کرده است و متناسب با همان دوره تعدادی از آن‌ها حذف شده و آداب جدید جایگزینآنان شده است.
گرامیداشت بلندترین شب سال از دیربازها نشان می‌دهد مردم ایران همیشه برای طبیعت اهمیت ویژه‌ای قائل بودند و خود را متناسب باآن وفق می‌داده‌اند.
ایرانیان باستان شب یلدا در دامنه کوه‌های البرز جشن می‌گرفتند و تا طلوع آفتاب و دیدن دوباره نور انتظار می‌کشیدند.
در آن زمان بیشتر مردم از راه کشاورزی کسب درآمد می‌کردند. به همین دلیل به خوبی یاد گرفته بودند همراه با طبیعت و تضادهای آنخو بگیرند و به بهترین شکل با آن همراهی کنند.
زمان دقیق شب یلدا
دانستنی‌های جالب شب یلدا ,شب یلدا از زمان غروب ۳۰ آذر شروع می‌شود و تا طلوع ۱ دی ادامه دارد. «محمد حسین بن خلف تبریزی» در کتاب «برهان قاطع» واژه یلدا را این‌گونه توضیح می‌دهد:
«یلدا شب اول زمستان و شب آخر پاییز است که اول جدَی و آخر قوس باشد و آن درازترین شب‌ها است. در تمام سال و در آن شب یانزدیک به آن شب، آفتاب به برج جدی تحویل می‌کند و گویند آن شب به غایت شوم و نامبارک است و بعضی گفته‌اند شب یلدا یازدهمجدی است»
ماندانا همسر کمبوجیه و مادر کوروش کبیر در این روز متولد شده است و هخامنشیان در چنین شبی جشن‌های بسیار بزرگ و مجللیبرگزار می‌کرده‌اند.
خوب است بدانید شب یلدا از سال ۱۳۸۸ در فهرست میراث معنوی کشور ثبت شده است.
این شب به تاریخ میلادی مصادف با ۲۱ دسامبر و سال‌های کبیسه برابر با ۲۰ دسامبر است.
نامگذاری شب یلدا
ایرانیان دیرباز فصل‌ها را با عدد ۴۰ از هم جدا می‌کردند. زمستان نیز به چله بزرگ و چله کوچک تقسیم می‌شود و هر کدام از این دوقسمت شامل ۴۰ روز است.
شب یلدا، آخرین شب آذر را شب چله می‌گویند. در این شب زمستان یا چله بزرگ شروع می‌شود. به فاصله ۴۰ روز از شب یلدا جشنسده برگزار می‌شود. در این شب نیز چله بزرگ تمام شده و آغاز چله کوچک است.
این شب را با نام‌های خورشید شکست‌ناپذیر، میلاد مهر، یلدا و چله می‌شناسند.
یلدا به معنی زایش و تولد است و ریشه سریانی دارد. سریانی زبان رایج میان مسیحیان بوده است. اینکه این واژه چگونه بین ایرانیانرواج پیدا کرد دقیق مشخص نیست، اما می‌توان حدس زد که مسیحیانی که به ایران مهاجرت کرده بودند از این واژه استفاده کردنند ورفته رفته بین ایرانیان نیز به نام اصلی این شب بدل شد.
ابوریحان بیرونی این شب را میلاد اکبر می‌گوید و به تولد خورشید اشاره دارد.
سرگرمی‌های شب یلدا
ایرانیان از دیرباز شب یلدا را دور آتش پاس می‌داشتند. آتش نماد خورشید و از بین برنده اهریمن و تاریکی برای ایرانیان مقدس بودهاست.
با گذشت زمان آتش جای خود را به کرسی داد و حالا بخاری است که گرمابخش شب‌های سرد است.
این شب غالبا با حافظ‌خوانی، مثل‌گویی و قصه‌گویی می‌گذرد. نقش اصلی را در این شب‌ها بزرگ‌ترهای خانواده بر عهده داشتند کهمثل‌ها و قصه‌های کهن و پرحکمتی بلد بودند و برای کودکان فامیل و نوه‌ها می‌خواندند. چه چیزی لذت‌بخش‌تر از ترکیب گرمای آتش وداستان‌های مادربزرگ‌ها و پدربزرگ‌ها؟
از دیگر سرگرمی‌ها حافظ‌خوانی است. هر شخص نیت می‌کند و
دانستنی‌های جالب شب یلدا
شب یلدا از کهن‌ترین رسوم اقوام ایرانی است که همچنان بدون کم و کاستی به گرمی برگزار می‌شود. این شب که از غروب ۳۰ آذر تاطلوع ۱ دی به طول می‌انجامد در همه‌ی دوران‌ها فامیل و خویشاوندان را به دور هم جمع می‌کرده است. در ادامه متن با ده دانستنی درمورد شب یلدا آشنا می‌شوید تا از زیبایی این شب بیشتر بدانید:
شب یلدا تنها یک دقیقه با دیگر شب‌ها تفاوت دارد
در واقع ما هر سال همین یک دقیقه تفاوت را جشن می‌گیریم. در این شب خورشید در بیشترین فاصله با مدار سماوی قرار دارد به همیندلیل است که این شب یک دقیقه دیرتر به پایان می‌رسد.
با آغاز فصل تابستان خورشید هر روز نسبت به دیروز از مرکز آسمان کمی به جنوب نزدیک‌تر می‌شود. به همین دلیل طلوع و غروب زودتراتفاق افتاد. در نتیجه طول روز کوتاه‌تر شده و شب طولانی‌تر می‌شود.
در یکم دی خورشید در نزدیک‌ترین فاصله خود به جنوب قرار دارد یعنی ۲۳.۵ درجه شرقی. این موقعیت را در علم نجوم انقلاب زمستانیمی‌گویند.
پس از رخ دادن انقلاب زمستانی مسیر جابه‌جایی‌های طلوع خورشید برعکس می‌شود. خورشید رفته رفته از جنوب دورتر شده و به شمالنزدیک‌تر می‌شود.
مردم از شب یلدا به بعد شاهد طولانی‌تر شدن روز و کوتاه‌تر شدن شب و تاریکی هستند.
تفاوت طول شب یلدا در شهرهای مختلف
دانستنی‌های جالب شب یلدا ,طول هر شب به موقعیت جغرافیایی آن مکان بستگی دارد. جالب است بدانید شب یلدا در شهرهای مختلف متفاوت است.
در شمال غربی ایران شهر ماکو بلندترین شب یلدا به طول ۱۴.۵ ساعت دارد و کوتاه‌ترین شب یلدا مربوط به چابهار است که در جنوبشرقی کشور واقع شده و ۱۳.۵ ساعت است.
اما همه‌ی این زمان‌ها نسبت به شب قبل یک دقیقه بیشتر است.
قدمت شب یلدا
هفت هزار سال است که ایرانیان شب یلدا را جشن می‌گیرند. بله درست شنیدید. در هیچ دوره‌ای دولت‌ها الزامی برای بزرگداشت این شبنداشته‌اند اما مردم همچنان به گرمی تمام آن را برگزار می‌کنند.
در دوره داریوش یکم شب یلدا به تقویم رسمی ایرانیان وارد شد.
آداب و رسوم مربوط به این شب با گذر زمان تغییر کرده است و متناسب با همان دوره تعدادی از آن‌ها حذف شده و آداب جدید جایگزینآنان شده است.
گرامیداشت بلندترین شب سال از دیربازها نشان می‌دهد مردم ایران همیشه برای طبیعت اهمیت ویژه‌ای قائل بودند و خود را متناسب باآن وفق می‌داده‌اند.
ایرانیان باستان شب یلدا در دامنه کوه‌های البرز جشن می‌گرفتند و تا طلوع آفتاب و دیدن دوباره نور انتظار می‌کشیدند.
در آن زمان بیشتر مردم از راه کشاورزی کسب درآمد می‌کردند. به همین دلیل به خوبی یاد گرفته بودند همراه با طبیعت و تضادهای آنخو بگیرند و به بهترین شکل با آن همراهی کنند.
زمان دقیق شب یلدا
شب یلدا از زمان غروب ۳۰ آذر شروع می‌شود و تا طلوع ۱ دی ادامه دارد. «محمد حسین بن خلف تبریزی» در کتاب «برهان قاطع» واژه یلدا را این‌گونه توضیح می‌دهد:
«یلدا شب اول زمستان و شب آخر پاییز است که اول جدَی و آخر قوس باشد و آن درازترین شب‌ها است. در تمام سال و در آن شب یانزدیک به آن شب، آفتاب به برج جدی تحویل می‌کند و گویند آن شب به غایت شوم و نامبارک است و بعضی گفته‌اند شب یلدا یازدهمجدی است»
ماندانا همسر کمبوجیه و مادر کوروش کبیر در این روز متولد شده است و هخامنشیان در چنین شبی جشن‌های بسیار بزرگ و مجللیبرگزار می‌کرده‌اند.
خوب است بدانید شب یلدا از سال ۱۳۸۸ در فهرست میراث معنوی کشور ثبت شده است.
این شب به تاریخ میلادی مصادف با ۲۱ دسامبر و سال‌های کبیسه برابر با ۲۰ دسامبر است.
نامگذاری شب یلدا
ایرانیان دیرباز فصل‌ها را با عدد ۴۰ از هم جدا می‌کردند. زمستان نیز به چله بزرگ و چله کوچک تقسیم می‌شود و هر کدام از این دوقسمت شامل ۴۰ روز است.
شب یلدا، آخرین شب آذر را شب چله می‌گویند. در این شب زمستان یا چله بزرگ شروع می‌شود. به فاصله ۴۰ روز از شب یلدا جشنسده برگزار می‌شود. در این شب نیز چله بزرگ تمام شده و آغاز چله کوچک است.
این شب را با نام‌های خورشید شکست‌ناپذیر، میلاد مهر، یلدا و چله می‌شناسند.
یلدا به معنی زایش و تولد است و ریشه سریانی دارد. سریانی زبان رایج میان مسیحیان بوده است. اینکه این واژه چگونه بین ایرانیانرواج پیدا کرد دقیق مشخص نیست، اما می‌توان حدس زد که مسیحیانی که به ایران مهاجرت کرده بودند از این واژه استفاده کردنند ورفته رفته بین ایرانیان نیز به نام اصلی این شب بدل شد.
ابوریحان بیرونی این شب را میلاد اکبر می‌گوید و به تولد خورشید اشاره دارد.
سرگرمی‌های شب یلدا
ایرانیان از دیرباز شب یلدا را دور آتش پاس می‌داشتند. آتش نماد خورشید و از بین برنده اهریمن و تاریکی برای ایرانیان مقدس بودهاست.
با گذشت زمان آتش جای خود را به کرسی داد و حالا بخاری است که گرمابخش شب‌های سرد است.
این شب غالبا با حافظ‌خوانی، مثل‌گویی و قصه‌گویی می‌گذرد. نقش اصلی را در این شب‌ها بزرگ‌ترهای خانواده بر عهده داشتند کهمثل‌ها و قصه‌های کهن و پرحکمتی بلد بودند و برای کودکان فامیل و نوه‌ها می‌خواندند. چه چیزی لذت‌بخش‌تر از ترکیب گرمای آتش وداستان‌های مادربزرگ‌ها و پدربزرگ‌ها؟
از دیگر سرگرمی‌ها حافظ خوانی است. هر شخص نیت می‌کند و می‌گوید: «ای حافظ شیرازی، تو کاشف هر رازی، من طالب یک فالم،بر من نظر اندازی» و سپس حضرت حافظ او را به یک شعر مهمان می‌کند.
در اکثر جشن‌های کهن، شاهنامه‌خوانی نیز وجود دارد. این آیین جذاب را به شیوه نقاله‌خوانی می‌توان لذت‌بخش‌تر نیز کرد.
شب یلدا در شهرهای مختلف
هر شهر بنا به فرهنگ و آداب و رسوم خود این شب را با جزئیات متفاوتی گرامی می‌داشتند.
در خراسان مردم برای مهمانی رفتن، در کوچه‌ها هر کدام یک چراغ در دست داشتند و به علت زیاد بودن رفت و آمدها در این شب آن راچهل‌چراغ می‌گفتند.
شب یلدا یا به زبان کردی «شه‌وی چله» خوردنی‌های دیگری استفاده می‌شود. در سنندج در بین بیشتر خانواده‌ها دلمه و نان سنگک برایپذیرایی از مهمان آماده می‌شده است و همچنان نیز این رسم پا برجاست.
در کرمان شب یلدا را تا صبح زنده‌داری می‌کنند و بر این عقیده‌اند که در این شب قارون به عنوان هیزم‌شکنی به خانه‌ها سر می‌زند.
او که پشته‌ای هیزم همراه دارد به هر خانه هیزم می‌دهد و هر کدام از آن هیزم‌ها صبح آن روز به شمش طلا تبدیل می‌شوند.
در فارس رسم بر آن بوده که فال کلوک بگیرند. کلوک یک کوزه بزرگ با دهانه گشاد است. هر کس یک وسیله در کلوک می‌اندازد و سپسدختر بچه‌ای یکی یکی وسیله‌ها را از کلوک در آورده و فردی که با تجربه است با توجه به همان وسیله به صورت فال ترانه‌ای محلیمی‌خواند.
می‌گوید: «ای حافظ شیرازی، تو کاشف هر رازی، من طالب یک فالم،بر من نظر اندازی» و سپس حضرت حافظ او را به یک شعر مهمان می‌کند.
در اکثر جشن‌های کهن، شاهنامه‌خوانی نیز وجود دارد. این آیین جذاب را به شیوه نقاله‌خوانی می‌توان لذت‌بخش‌تر نیز کرد.
